حجم مشکوک چیست؟

حجم مشکوک یعنی یک پدیده آماری ساده در بازار: وقتی حجم معاملات یک سهم در یک روز، به‌طور چشمگیری بالاتر از میانگین ۲۰ روزه و حتی دو برابر انحراف معیار آن باشد، گویی یک زنگ خطر به صدا درآمده است؛ این افزایش غیرمعمول معمولاً به‌دلیل ورود یا خروج پول سنگین (بازیگران بزرگ)، افشای خبر مهم یا دستکاری مصنوعی قیمت رخ می‌دهد. به‌عبارت دیگر، وقتی نمودار حجم یک «میله» بسیار بلندتر از بقیه می‌شود، نشان می‌دهد که باید فراتر از قیمت نگاه کنیم و با ابزارهایی مثل میانگین متحرک، RSI یا تحلیل خبر، علت را پیدا کرده و از فرصت یا ریسک پیش‌روی بازار به‌درستی استفاده کنیم.
این محتوا توسط  سایت تکنیک ( teknek.ir ) تولید شده است 
آموزش سرمایه گذاری رو به صورت رایگان از سایت تکنیک ببنید

حجم مشکوک در بورس چیست ؟

در بورس، «حجم مشکوک» به حالتی اطلاق می‌شود که تعداد سهام معامله‌شده یا ارزش کل معاملاتِ یک نماد در یک روز، به‌طور قابل‌توجهی از میانگین حجم روزانه (معمولاً ۲۰ یا ۵۰ روزه) و محدوده‌ی نرمال انحراف معیار آن فراتر رود. این جهش ناگهانی می‌تواند نشانه‌ی ورود یا خروج سرمایه‌گذاران بزرگ (نهادها یا صندوق‌ها)، انتشار خبر یا گزارش مهم درباره‌ی شرکت، یا حتی تلاش برای دستکاری قیمت باشد.

به بیان ساده:

• تشخیص: اگر حجم امروز حداقل ۱.۵–۲ برابر میانگین و بیش از دو انحراف معیار حجم‌های گذشته باشد، می‌توان آن را «حجم مشکوک» دانست.
• اهمیت: این پدیده به‌عنوان «هشداری از پشت‌پرده» عمل می‌کند؛ یعنی قبل از هر تصمیم خرید یا فروش، باید دلایل افزایش حجم را با تحلیل بنیادی و تکنیکال (میانگین‌های متحرک، RSI، اخبار شرکت و …) بررسی کرد.
• کاربرد:
  1. تأیید روند: افزایش قیمت همراه با حجم مشکوک، نشان از قدرت خریداران بزرگ است.
  2. کشف بازگشت: حجم مشکوک در پایان روند صعودی یا نزولی ممکن است زنگ خطر تغییر جهت قیمت باشد.
  3. مدیریت ریسک: شناسایی ناهنجاری‌های حجمی کمک می‌کند تا حد ضرر مناسب را تنظیم کنید و از معامله در نواحی پرریسک اجتناب کنید.

شناخت و واکاوی «حجم مشکوک» ابزاری قدرتمند برای تصمیم‌گیری هوشمندانه در بازار بورس است. و مثل دوسنت چیستی حجم مبنا یکی از مقدمات کار هستش

مورد	توضیح	مثال
تعریف	جهش ناگهانی و قابل‌توجه حجم معاملات نسبت به میانگین و انحراف معیار دوره‌های گذشته	حجم امروز ۳۰۰ هزار سهم، در حالی که میانگین ۲۰ روزه ۱۰۰ هزار سهم و σ≈۵۰ هزار سهم است
معیار تشخیص	حجم ≥ ۱.۵–۲ برابر میانگین ۲۰ یا ۵۰ روزه و فراتر از دو انحراف معیار	حجم امروز ≥ 2σ + میانگین ⇒ مشکوک
علل احتمالی	ورود/خروج پول سنگین، انتشار خبر مهم، دستکاری قیمت	اعلام قرارداد بزرگ، معامله‌گر نهادی سنگین، شایعه بازار
اقدام پیشنهادی	بررسی اخبار و گزارش‌ها، تحلیل با RSI و میانگین متحرک، تعیین حد ضرر مناسب	قبل از خرید/فروش، تایید خبر و روند را با اندیکاتورها کراس‌چک کنید

حجم مشکوک در سهم نشانه چیست

حجم مشکوک در سهم معمولاً هشداری است مبنی بر اینکه «چیزی فراتر از معاملات روزمره» در حال وقوع است. این پدیده می‌تواند نشانه‌ یکی یا ترکیبی از موارد زیر باشد:

• ورود یا خروج پول هوشمند (نهادهای بزرگ):
  حجم بالا اغلب بیانگر خرید یا فروش سنگین مؤسسات، صندوق‌ها یا حقوقی‌هاست که قدرت تغییر جهت روند قیمت را دارند.
• انتشار خبر یا گزارش مهم:
  شنیده شدن خبرِ سود غیرمنتظره، قرارداد بزرگ، تغییر در مدیریت یا هر گزارش تاثیرگذار دیگر، معامله‌گران را ترغیب می‌کند تا سریع عمل کنند.
• دستکاری قیمتی (Pump & Dump یا Wash Trading):
  گروه‌های هماهنگ ممکن است حجم را بالا ببرند تا دید بازار را به سمت خرید یا فروش بکشانند و بعد از افزایش قیمت، سهم را بفروشند.
• تأیید یا تضعیف روند:
  • وقتی قیمت با حجم مشکوک بالا می‌رود ⇒ تأیید قدرت خریداران
  • وقتی قیمت با حجم مشکوک پایین می‌آید ⇒ تأیید قدرت فروشندگان
  • اما اگر حجم مشکوک خلاف جهت قیمت رخ دهد ⇒ احتمال بازگشت (Reversal) وجود دارد.
• کشف فرصت یا مدیریت ریسک:
  شناسایی حجم مشکوک به شما کمک می‌کند قبل از ورود یا خروج نهایی، دلایل پشت‌پرده را با اندیکاتورهای تکنیکال (مثل RSI، میانگین‌های متحرک) و منابع خبری بررسی کنید و حد ضرر مناسبی تعیین نمایید.
  انواع استراتژی معاملاتی چیست؟

سیگنال های که حجم مشکوک به ما میدهد

سیگنال	توضیح
تأیید روند ادامه‌‌دار	اگر قیمت سهم هم‌راستا با حجم مشکوک حرکت کند (افزایش قیمت با حجم بالا یا کاهش قیمت با حجم بالا)، نشان‌دهنده قدرت روند فعلی است.
اخطار بازگشت (Reversal)	حجم مشکوک خلاف جهت روند قبلی (مثلاً افزایش حجم اما تثبیت یا کاهش قیمت) می‌تواند هشداری برای تغییر جهت قیمت باشد.
دیوِرجِنِس حجم-قیمت	زمانی که قیمت اوج جدید می‌زند اما حجم مشکوک یا رشد نمی‌کند، یا برعکس؛ نشان‌دهنده ضعف موقت روند و احتمال بازگشت قیمت است.
آغاز یا شکست سطوح	در نقاط مقاومت یا حمایت مهم، حجم مشکوک همراه با عبور قیمت از آن سطوح، قدرت شکست (Breakout) یا برگشت (False Breakout) را نشان می‌دهد.
واگرایی با اندیکاتورها	اگر حجم مشکوک با اندیکاتورهایی مثل RSI یا MACD همخوان نباشد، به‌ویژه در نزدیکی سطوح اشباع خرید/فروش، می‌تواند سیگنال اصلاح بدهد.
نشانه دستکاری بازار	جهش عجیب و بدون دلیل خبری یا بنیادی، ممکن است نشانه‌ی Pump & Dump یا معاملات شست‌وشو (Wash Trading) باشد؛ پس محتاط باشید.

حجم مشکوک در صف فروش و صف خرید

وقتی در صف خرید حجم معاملات به‌طرز غیرعادی بالا می‌رود، معمولاً به این معناست که یک یا چند بازیگر بزرگ (صندوق یا حقوقی) در حال جمع‌آوری سهم هستند و احتمالاً قیمت در کوتاه‌مدت تحت فشار صعودی قرار می‌گیرد، اما باید هشیار بود که گاهی صف‌های سنگین خرید صرفاً به‌منظور جذب خریداران خرد (Pump) شکل می‌گیرد و پس از بالا رفتن قیمت، عرضه بالایی را تجربه می‌کند.
از سوی دیگر، افزایش ناگهانی حجم در صف فروش نشان‌دهنده خروج نقدینگی سنگین از سهم است و می‌تواند زنگ خطری برای کاهش بیشتر قیمت باشد؛ با این حال در برخی مواقع فروش گسترده صرفاً برای ترساندن بازار (Bear Trap) و خرید مجدد در قیمت‌های پایین‌تر انجام می‌شود.
در هر دو حالت، بهترین کار این است که حجم صف‌ها را با میانگین چند روز گذشته مقایسه کنید، هم‌زمان رفتار قیمت (الگوهای شمعی، شکست حمایت/مقاومت) و انتشار اخبار مرتبط را بررسی کنید و برای کاهش ریسک، سیگنال صف‌ها را با اندیکاتورهای حجمی مانند OBV یا VWAP تأیید یا رد نمایید.

خالی کردن سهم در صف خرید یعنی چه ؟ آیا حجم مشکوک می تواند نشانه آن باشد ؟

«خالی کردن سهم در صف خرید» یعنی زمانی که بازیگران بزرگ (حقوقی‌ها یا صندوق‌ها) با سفارش‌های فروش سنگین، تمام یا بخش زیادی از سفارشات خرید موجود در صف را اصطلاحاً می‌شکنند و سهم از صف خرید خارج می‌شود تا بتوانند دارایی خود را در قیمت‌های بالا بفروشند. این تاکتیک معمولاً با افزایش ناگهانی حجم معاملات همراه است؛ وقتی حجم امروز به‌طرز غیرمعمولی از میانگین و انحراف معیار گذشته فراتر رود، می‌تواند هشداری باشد که «حجم مشکوک» داریم و ممکن است فروش هدف‌دار در صف خرید در حال وقوع باشد. پس هرگاه دیدید حجم معاملات سرسختانه بالاست اما قیمت نتوانسته یا تمایلی نشان نداده صف خرید را نگه دارد، به احتمال زیاد شاهد «خالی کردن سهم در صف خرید» توسط بازیگران بزرگ هستید.
رتبه نقدینگی در بورس به چه منظور است ؟

فرمول ساده حجم مشکوک در بورس:

فرمول حجم مشکوک :
حجم امروز>میانگین حجم 20 روز گذشته×2

یعنی حجم امروز «مشکوک» است.
مثال:

• میانگین حجم معاملات ۲۰ روز گذشته = ۱۰۰٬۰۰۰ سهم
• حالا اگر حجم امروز بشود: ۲۲۰٬۰۰۰ سهم

چون:
۲۲۰٬۰۰۰>۱۰۰٬۰۰۰×۲=۲۰۰٬۰۰۰
پس حجم امروز مشکوک است!

فیلتر حجم مشکوک در بورس

برای شناسایی سهم‌هایی که در آن‌ها «حجم مشکوک» رخ داده، می‌توانید از فیلتر حجم مشکوک در سایت TSETMC استفاده کنید. این فیلترها با مقایسه‌ی حجم معاملات امروز با میانگین حجم روزهای گذشته، سهم‌هایی را نمایش می‌دهند که حجم معاملات آن‌ها به‌طور غیرعادی بالا رفته است.
در ادامه، چند نمونه فیلتر کاربردی برای شناسایی حجم مشکوک آورده شده است. اگر با فیلترنویسی آشنایی داشته باشید، می‌توانید این کدها را متناسب با استراتژی معاملاتی خود تغییر داده یا شخصی‌سازی کنید.

فیلتر حجم بیشتر از میانگین حجم ماه

حجم معاملات روز بیشتر از دو برابر میانگین حجم معاملات در ۳ ماه گذشته باشد.

(tvol) > 2*[is5]

فیلتر حجم مشکوک و پول هوشمند

یکی از فیلتر های کاربردی ورود پوش هوشمند به همراه حجم مشکوک است
شناسایی ورود پول هوشمند خود نیاز به تخصصی زیادی در تابلوخوانی دارد ولی با این ها ما فیلتری ساده ای برای فیلتر حجم مشکوک با پول هوشمند براتون آماده کردیم
این فیلتر میگه سهم های که حجم شان از میان حجم ماه 2 برابر بیشتر است و قدرت خریدار ها بیشتر از قدرت فروشنده هاست را با همراه که الکو تیک صعودی هم داشته باشند بهم نشون بده

(tvol)>2*[is5]&&((ct).Buy_I_Volume/(ct).Buy_CountI)>=2*((ct).Sell_I_Volume/(ct).Sell_CountI)&&(pl)>=(pc)&&(plp)>0

فیلتر حجم مشکوک در کف قیمتی

در اینجا فیلتر حجم مشکوک در کف قیمتی برای سایت TSETMC.com را در اختیارتان قرار می‌دهم. این فیلتر سهم‌هایی را نشان می‌دهد که:

1. حجم معاملات امروز حداقل ۲ برابر میانگین حجم ماه گذشته است (حجم مشکوک)
2. قیمت پایانی نزدیک به کمترین قیمت ماهانه است (در کف قیمتی)

(v>2*[is1]) && (pc<=[lmin])

مفهوم فیلتر حجم مشکوک در کف قیمتی :
اگر حجم امروز بیش از ۲ برابر میانگین ماه باشد و قیمت پایانی در کف قیمتی ماهانه باشد ⇒ احتمال ورود پول هوشمند در کف قیمتی وجود دارد.

رابطه حجم مشکوک و شناوری سهم ( سهام شناور ) چیست ؟

رابطه‌ی حجم مشکوک و سهام شناور رابطه‌ای مهم و تحلیلی در بازار بورس است:

وقتی حجم مشکوک در سهمی ظاهر می‌شود، بررسی میزان سهام شناور آزاد آن نقش کلیدی در تفسیر این اتفاق دارد. اگر سهمی دارای شناوری پایین باشد (یعنی درصد کمی از کل سهام در دست معامله‌گران عادی باشد)، افزایش ناگهانی حجم معاملات می‌تواند نشانه‌ای جدی از دستکاری قیمتی یا ورود پول هوشمند باشد، زیرا تغییر در مالکیت تعداد کمی سهم هم می‌تواند اثر بزرگی بر قیمت داشته باشد.

در مقابل، اگر سهمی شناوری بالایی دارد، حجم مشکوک ممکن است بیشتر به دلیل تحولات بنیادی یا ورود سرمایه‌گذاران بزرگ باشد، نه صرفاً بازی بازیگران خاص.

نتیجه:
در سهم‌هایی با شناوری کم، حجم مشکوک حساس‌تر و خطرناک‌تر تلقی می‌شود و می‌تواند سریعاً منجر به نوسانات شدید قیمتی شود. اما در سهم‌های با شناوری بالا، باید حجم مشکوک را همراه با سایر فاکتورها مثل قیمت، صف‌ها و خبرها تحلیل کرد.

بررسی حجم مشکوک از منظر روانشانسی معامله گری

حجم مشکوک و ذهنیت جمعی
وقتی حجم معاملات به‌طور ناگهانی افزایش می‌یابد، نشان می‌دهد که جمع زیادی از معامله‌گران هم‌زمان تصمیم گرفته‌اند وارد یا خارج شوند. این رفتار گروهی معمولاً ناشی از موارد زیر است:

• ترس از جا ماندن (FOMO): افزایش حجم در روند صعودی، می‌تواند نتیجه‌ی هجوم افراد برای خرید باشد چون می‌ترسند فرصت رشد را از دست بدهند.
• ترس و وحشت (Panic Selling): در صف فروش، حجم مشکوک ممکن است ناشی از ترس زیاد و رفتار گله‌ای برای فرار از سهم باشد.
• هیجان‌زدگی: خبرها یا شایعات بازار می‌تواند باعث تصمیمات احساسی و ناگهانی شود.
• دستکاری روانی: بازیگران بزرگ ممکن است با ساختن صف خرید/فروش و حجم مشکوک، سعی در هدایت روانی خریداران یا فروشندگان خرد داشته باشند.

حجم مشکوک، فقط یک داده آماری نیست؛ بلکه بازتابی از ترس، طمع و تصمیمات جمعی معامله‌گران است. اگر آن را از دریچه روان‌شناسی بازار تحلیل کنیم، می‌توانیم نیت پشت معاملات را بهتر درک کنیم و تصمیم‌های هوشمندانه‌تری بگیریم.